Czytelnik zadał pytanie: „Dlaczego rytualna czystość, o której tyle mówi Tora, jest tak istotna dla Boga?„

Można odpowiedzieć na to najprościej w ten sposób: ponieważ wszystko wskazuje na to, że Bóg chce, aby człowiek koncentrował się na życiu.

To bardzo obszerny temat. Jednak najważniejszą sprawą jest fakt, że rytualna nieczystość ma najczęściej związek z zetknięciem się człowieka ze śmiercią w sposób dosłowny lub symboliczny, a judaizm świadomie, stanowczo i z całą mocą wymaga, aby człowiek koncentrował się na życiu, nie na śmierci.

Życie jest święte.
Śmierć nie jest.

Konsekwentnie więc, rytualnie „nieczysty” oznacza „skażony śmiercią”. Judaizm jest religią skoncentrowaną na życiu tak silnie, że w Torze nie znajdujemy prawie żadnych przekazów na temat tego, co czeka człowieka po zakończeniu jego ziemskiej egzystencji. Najwyraźniej celem jest skupianie uwagi człowieka na to, co tu i teraz, w zgodzie ze słynnym wezwaniem Boga: „wybierz życie!” (Dewarim 30:19).

Zetknięcie się ze śmiercią powoduje obniżenie poziomu świętości, który jest przypisany człowiekowi, lub nawet jej czasową utratę. Aby na ten poziom powrócić, należy odczekać pewien czas, a następnie odzyskać rytualną, duchową czystość poprzez całkowite zanurzenie się (tewila) w mykwie (jest to basen wypełniony wodą z naturalnego źródła, deszczówką lub wodą rzeczną czy jeziorną).

Woda jest symbolem życia, odrodzenia i świętości.

Tradycja łączy prawa dotyczące „nieczystości” z opowieścią zamieszczoną na początku I księgi Tory – Bereszit. Według Bereszit, poprzez zjedzenie zakazanego owocu Adam i Ewa przynieśli światu śmierć. Ktokolwiek wchodzi więc w kontakt z opisanym w Torze przejawem śmierci, musi zanurzyć się w wodzie, która jest określana w Bereszit jako wypływająca z Ogrodu Rajskiego (czyli źródła życia), aby oczyścić się z tego zetknięcia ze śmiercią. Dlatego właśnie woda w mykwie musi być wodą „naturalną”.

Skąd taka symbolika?

Jedna z hipotez głosi, że zrodziła się ona w opozycji do fascynacji starożytnego Egiptu śmiercią. Egipcjanie traktowali życie jako przedsionek do śmierci, gdzie dopiero miało zacząć się dopiero prawdziwe istnienie. Żydzi wychodząc z egipskiej niewoli, odrzucili Egipt, jego wierzenia, obsesje, fascynacje i symbole.

Judaizm pokochał życie a znienawidził śmierć. Nic nie symbolizuje tego lepiej niż kontrast pomiędzy prostotą żydowskiego całunu pośmiertnego i drewnianej trumny, a bogactwem egipskich sarkofagów i monumentalnością egipskich grobowców-piramid.

(Opr. PJ)