Rabin Shlomo Riskin – założyciel Lincoln Square Synagogue w Nowym Jorku, Główny Rabin Efratu, twórca „Ohr Torah Stone Institutions”:

Opowiem wam prawdziwą historię, która jest dla mnie metaforą naszych czasów.

Pewien młody człowiek podjął studia w jesziwie w Safed (Izrael) .

Pierwszego dnia spóźnił się nieco na śniadanie i nie było już mleka do kawy. Poszedł więc do sklepu spożywczego, kupił pojemnik z mlekiem i wstawił go do lodówki jesziwy z napisem „własność prywatna„.

Następnego dnia rano pojemnika nie było w lodówce.

Kupił więc następny pojemnik z mlekiem, na którym umieścił kartkę z poprzednim napisem, ale dodał też słowa „nie kradnij„.

Następnego dnia rano pojemnika znów nie było w lodówce.

Kupił więc trzeci pojemnik z mlekiem, a na nim nakleił kartkę z poprzednimi zdaniami i dodatkowo z informacją: „Mleko o wątpliwym pochodzeniu – od nie-Żydów” (chalaw akum ).

Następnego dnia rano pojemnik z mlekiem stał w lodówce.

I tego samego dnia ten młody człowiek opuścił jesziwę, aby już nigdy do niej nie wrócić…

…

Wyjaśnienie

Miszna (Awoda Zara 35b) stwierdza:

Te produkty nie-Żydów są zakazane, jakkolwiek można czerpać z nich korzyść: mleko dojone przez nie-Żyda bez nadzoru żydowskiego (…)

…

Z eksperymentu przeprowadzonego z mlekiem przez nowego ucznia w jesziwie wynika, że jej studenci przestrzegają praw, które dotyczą relacji pomiędzy człowiekiem a Bogiem (bein adam la-makom) [koszerność mleka] ale nie przestrzegają tych, które dotyczą relacji pomiędzy człowiekiem a jego bliźnim (bein adam la-chawero) [zakaz kradzieży]. Czyli judaizm, Torę, Boga rozumieją na poziomie RYTUAŁU, ale nie na poziomie ETYKI. Zapominają więc o najważniejszym: że „przykazania Tory nie zostały dane ludziom z żadnego innego powodu, ale dlatego, by czynić człowieka lepszym” (Bereszit Rabba 44:1).

Czynienie ludzi lepszymi to znaczy przede wszystkim czynienie ludzi lepszymi wobec siebie nawzajem!