Lubię uroczy kirkut w Sławkowie. Tam spotkałam pięknego lewitę (nagrobki z przedstawieniami dzbanów malowniczo zwisających z gałęzi dębu).

Kto odwiedził miasteczko, kojarzy pewnie zabytkową karczmę, nie tyle pyszną, co pyszniącą się ozdobę rynku.

Akcja „Narzeczonej z getta” toczy się w Sławkowie – był to dla mnie wystarczający powód, by po nią sięgnąć. Cmentarz żydowski także jest obecny w książce.

To rzecz o wychodzeniu – dosłownie i w przenośni – z szafy.

Klimatyczny, przedwojenny mebel trafia ze strychu przyjaciółki teściowej do pięknego nowoczesnego domu Basi – jednej z dwóch głównych bohaterek. Druga z nich to Sara – tytułowa narzeczona. Czyja? Janka – syna szklarza i – co ważniejsze – goja. Zakochali się w sobie przed wojną.

Szafa odzyskuje blask po renowacji, lecz wciąż skrywa sekret z przeszłości. Basię zaczynają nawiedzać powtarzalne, uporczywe sny, w których pojawia się dziewczynka, dziewczyna, kobieta o czarnych jak węgiel oczach i włosach.

“Trudno nie patrzeć w ciemność, gdy ona wciąż woła.”

Choć minęło sporo lat, Basia bardzo przeżywa śmierć siostry Oli. Zakończyła leczenie i terapię, ale wciąż nie doszła do siebie. Różowe tabletki kuszą… Mąż wyjeżdża w kolejną służbową podróż, ona zamierza skupić się na szukaniu pracy. Szafa i sny zmienią te plany.

Pojawi się kluczowa w rozwiązywaniu żydowskich zagadek postać – Mikołaj – sławkowski historyk-amator, pasjonat, miłośnik, zapaleniec. Taki człowiek na wagę złota.

Mąż Basi wypowie znaczące słowa: “Ty nie szukasz żadnej dziewczyny, ty chcesz uratować Olę.”

Lubię uroczy kirkut w Sławkowie. Tam spotkałam pięknego lewitę, a w stojącej przy rynku austerii zjadłam pierogi o smaku bez znaczenia. Liczyło się miejsce, w którym czuć Historię.

Do miasteczka wróciłam z “Narzeczoną z getta”; Basią, Sarą, Jankiem, Mikołajem. Mnie także przywołała ciemność: Holokaustu i ludzkiej psyche.

Po jasnej stronie stawiam miłość, która jest ponad podziałami, zdolna do wielkich poświęceń, przepracowane traumy i… wzruszające spotkania teraźniejszości z przeszłością.

Fikcyjna powieść Sabiny Waszut jest pełna prawdziwych emocji.

Aleksandra Buchaniec-Bartczak

Dzięki uprzejmości Wydawnictwa Książnica.