Są trzy powody, żeby stale przypominać o ludziach, którzy pomagali uciekinierom z Treblinki:

1. ratowali życie obcych ludzi
2. narażali własne życie, żeby ratować innych
3. ich postawa była czymś wyjątkowym

(PJ)

………………….

Rachela Auerbach, Treblinka. Reportaż ( z roku 1945). tłum. i przyp. Karolina Szymaniak, oprac. Monika Polit, Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 8 (2012):

Tutejsi chłopi widzieli nocą płomienie ze stosów, na których palono zwłoki. Do nich musieli przychodzić po pomoc uciekinierzy z Treblinki. Część Żydów znalazła pomoc, część – rabunek, donos i śmierć. „Są ludzie i ludziska” – wzdycha nasz kierowca i wzdychają więźniowie Treblinki. Ale każdy z nich, ocalonych, znalazł jakiegoś Polaka, który naraził swoje życie i udzielił mu pomocy. Dla Friedmana chłopka nagrzała o świcie ceber wody, przemyła mu rany i opatrzyła je czystym kawałkiem materiału. Dała pajdę chleba do ręki i kij, by miał się na czym oprzeć. Pokazała drogę: Idź, powodzenia! Na skraju kolejnej wsi, nieopodal której leżał całymi dniami ukryty w sianie, w gorączce od [jątrzących się] ran, znalazł kolejnego gospodarza, który codziennie wieczorem wynosił mu z domu trochę jedzenia i nawet papierosa, żeby mógł sobie zapalić. Tego papierosa Friedman wspomina z jeszcze większą wdzięcznością niż jedzenie, dzięki któremu udało mu się przeżyć. Ów chłop jako pierwszy przekazał mu później wiadomość, że jest już wyzwolonym człowiekiem, że do pobliskiej wsi weszły już „Ruskie”. Drugi z naszej kompanii, Jechiel Rajchman, chciałby koniecznie podjechać parę kilometrów samochodem, żeby odwiedzić „swojego” chłopa, oddać mu z podziękowaniem nową koszulę w zamian za tę, którą tamten mu podarował, gdy zakrwawiony, poraniony Rajchman biegł przed siebie po powstaniu, a ze wszystkich stron gnała za nim obława… Kolejnemu, Szmuelowi Rajzmanowi, pomógł udający chłopa sędzia, który osiedlił się na czas okupacji u swojej rodziny na wsi i sam zakonspirowany, przyjął do siebie kilku Żydów – uciekinierów z powstania w obozie. Trzymał ich u siebie cały rok, do wyzwolenia. Gdzieś tu mieszka też gospodarz, który sam ledwo się uratował, gdy za ukrywanie Żydów podpalono mu chałupę i gospodarstwo. W innej rodzinie za to samo zastrzelono ojca i dwóch synów.

Więcej na ten temat: https://www.salon24.pl/u/jedrzejewski/1240112,xxx