Kronika życia Franza Kafki – efekt trzydziestoletniego zbieractwa detalisty i skrupulanta Reinera Stacha stanowi niejako dodatek do trzytomowej biografii pisarza. Lepiej więcej niż mniej – takie przesłanie przekazuje nam Autor.

Niemiecki ordnung muss sein – porządek musi być, nawet (a może zwłaszcza?) w czyimś nieuporządkowanym życiu. Pogłębione kalendarium przypomina puzzle, w których niekoniecznie każdy element układanki pasuje do pozostałych, a jednak składa się na całość. Najdrobniejszy drobiazg może natomiast okazać się ważny.

Zacny tom oficyny słowo/obraz terytoria „obejmuje streszczenia korespondencji Kafki, jego lektury, genezę dzieł, karierę zawodową, podróże, życie jego najbliższych – rodziny, przyjaciół, partnerek – oraz najważniejsze dla niego wydarzenia kulturalne i polityczne”.

Wizerunek Kafki na okładce książki kojarzy się ze zdjęciem rentgenowskim, a przecież nie jest to czaszka, lecz wciąż jeszcze twarz. Niepoznany do końca, jakkolwiek wiele by o nim nie napisano… Źrenice upiornie zwrócone ku górze, zapatrzone głęboko w siebie, lub… w zaświaty. 

Kronika – zachowana kolejność zdarzeń – kompilacja własnych wyborów i zrządzeń losu; zbiór suchych faktów, pozbawionych komentarzy, wniosków, interpretacji, czego w biografii uniknąć się nie da. Niektórzy jednak twierdzą, że Reiner Stach napisał biografię wzorcową: “pozbawioną domysłów, bajań i pewnej egzaltacji poetyckiej”* 

Najbardziej owocne, pełne czytanie – następujące po sobie, albo równoległe: kroniki i biografii. Kronika pozwala stworzyć własny obraz Kafki, a następnie go zweryfikować, co wydaje się nieomal bezcenne.

A oto garść ciekawostek – pomiędzy oczywistymi, rozciągniętymi na przestrzeni czterdziestu jeden lat dwoma faktami ścisłymi –  narodzinami i śmiercią pisarza.

11/09/1909

„Nocleg w hoteliku przy porcie. Z powodu niezliczonych pluskiew przyjaciele spędzają część nocy na ławkach ustawionych na nabrzeżu.”

14/09/1915

“Dziennik: Opis wizyty u rabiego: “(…) brudny i czysty; właściwość ludzi intensywnie myślących.”

koniec września 1923

„Kafka zaczyna czytać powieść Josefa Chaima Brennera „Bezpłodność i niepowodzenie” po hebrajsku.”

Aleksandra Buchaniec-Bartczak

Dzięki uprzejmości Wydawnictwa słowo/obraz terytoria.

* Piotr Sitkiewicz