„Za sprawiedliwością, za sprawiedliwością podążaj” – czytamy w Torze (Dewarim 16:20)

Często słyszymy określenie „sprawiedliwość społeczna„.

Podstawowym założeniem filozofii człowieka w judaizmie jest przeświadczenie, że jedynym skutecznym sposobem doskonalenia świata jest doskonalenie człowieka pod względem etycznym: ludzki świat jest tak dobry, jak dobry jest człowiek. Zarazem jedynym człowiekiem, którego możesz naprawdę doskonalić, jesteś ty sam. Twoja najważniejsza rola w doskonaleniu świata polega na doskonaleniu siebie samego.

W tym judaizm głęboko różni się w swojej filozofii człowieka od współczesnych ideologii, które zakładają, że świat można doskonalić przez zmianę warunków, w których funkcjonuje człowiek: ekonomicznych, społecznych, kulturowych. „Byt kształtuje świadomość” – głoszą te ideologie.

Judaizm twierdzi inaczej: to przede wszystkim świadomość kształtuje byt.

Dlatego judaizm np. dążąc do sprawiedliwości, nie akceptuje popularnego hasła „sprawiedliwości społecznej„, które te współczesne ideologie często stosują. 

Sprawiedliwość może być tylko jedna – „bezprzymiotnikowa”. 

Gdy „sprawiedliwość” występuje z towarzyszącym jej przymiotnikiem („społeczna”, „klasowa, „dziejowa”), oznacza to, że nie jest już sprawiedliwością, a tylko sprawiedliwość udaje.

„Sprawiedliwość dziejowa” jest najczęściej odwetem na niewinnych ludziach za winy ich przodków. „Sprawiedliwość klasowa” jest traktowaniem ludzi nie indywidualnie, ale przez pryzmat ich przynależności do klasy społecznej, co z definicji musi być niesprawiedliwe. Z kolei „sprawiedliwość społeczna” jest inną, nową nazwą na „sprawiedliwość klasową”, które to pojęcie zostało skompromitowane razem z komunizmem.

(pj)