Anka zaciągnęła mnie na inaugurację Festiwalu Filmów Żydowskich w Kopenhadze. Pierwszym filmem festiwalu była polska „Dolce Fine Giornata” (Słodki koniec dnia), z Krystyną Jandą w roli głównej. Jako że jestem starym zatwardziałym prawakiem, a znam poglądy pani Jandy, nie byłem za bardzo pozytywnie nastawiony do filmu. Ale w programie napisano, że film jest o polskiej Żydówce, która właśnie dostała nagrodę Nobla, więc co se nie mamy, jak se możemy.
Wyszedłem z filmu trochę wkurzony. Na co ja zmarnowałem te półtorej godziny?! Na oglądanie starej baby, która gzi się z trzydzieści lat młodszym migrantem z Egiptu, strofuje swojego męża za jakieś kapcie, ale nie bezpośrednio, tylko listownie, bo jakoś rozmawiać z nim będąc w tym samym pomieszczeniu jej nie pasuje? I dlaczego, po odsądzeniu od czci i wiary przedstawicieli włoskiego rządu w trakcie przyjmowania lokalnej nagrody miasteczka, oświadcza, że zwróci nagrodę Nobla (i pewnie te miliony dolców?).
Mój umysł analityczny zaczął nagle robić wiwisekcję filmu:
Kto ten scenariusz wymyślił?
Baba urodzona w 1955 roku jako potomek dwojga osób ocalałych z Holokaustu? To oni musieli pewnie być w czasie wojny dziećmi, bo normalne pokolenie Holokaustu płodziło swoje potomstwo zaraz po wojnie. I niby dlaczego te młodziaki, po wojennej gehennie zostały w Polsce? I nic o nich, czy ich losie po Marcu 68? Ot po prostu wspomniani przez celebrytkę mimochodem, dla nadania sobie glorii potomka męczenników?!
Ani ona, ani córka, ani wnuki nie wykazują za grosz powiązania z jej żydowskimi rodzicami. I pomimo tego, że mąż jest Włochem i że żyją we Włoszech, są oni bardziej polscy niż ci, co żyją w Polsce. Łącznie ze znawstwem aktualnej polszczyzny.
A za co nagroda Nobla? Baba nie mieszka w Polsce od początku lat osiemdziesiątych. Komu wpadło do głowy promować polską emigrantkę we Włoszech do międzynarodowej nagrody?
Od biedy można zrozumieć, że starsza kobieta idzie do łóżka z przystojnym, jurnym facetem. Ale dlaczego ten facet idzie z nią do łóżka, to już zagadka. Nie mógł przystojniak znaleźć bardziej pociągającego (i młodszego) modelu?
I skąd ona go wytrzasnęła? Migrant z Egiptu. Kopt? To chyba chrześcijanin? I niby dlaczego taki zakochany w matematyce i perskim astronomie, poecie i matematyku, którego imienia nie zapamiętałem, para się prowadzeniem baru, który zostaje spalony? Może przez tych ciemnych typków, z którymi miał jakieś konszachty?
No i te jej podejście do zamachu terrorystów. Ani jednego słowa potępienia! Tylko potępienie europejskiej demokracji! Ten film to na pewno wroga robota lewaków!
I nagle dostałem olśnienia!
Te wszystkie pretensje mogę sobie odłożyć do lamusa! To w ogóle nie o to chodziło! Wygląda na to, że się czepiałem obudowy i nie zauważyłem fundamentu!
A fundamentem jest opis opóźnionego klimakterium starszej kobiety!
A żydowskie geny były potrzebne, bo najbardziej pierdyknięta Polka takich numerów by nie wymyśliła!
Jeszcze jedna wspaniała kreacja aktorska Krystyny Jandy!

Alex Wieseltier
Luty 2020