Dziś żyjemy w kwitnącym świecie ponad siedmiu miliardów ludzi, z mniejszą liczbą ofiar wojennych, mniejszą biedą, dłuższym i zdrowszym życiem niż kiedykolwiek wcześniej w zapisanej historii. Przełomowe technologie i medycyna wciąż posuwają się naprzód, podobnie jak światowy handel i komunikacja.

Ale ten postęp jest możliwy tylko dzięki wspólnym wartościom ludzkości. I dobrze jest tylko wtedy, gdy trzymamy się tych wartości. Cenimy medycynę tylko wtedy, gdy cenimy życie. Handel przynosi korzyści wszystkim tylko wtedy, gdy ludzie dotrzymują słowa. Technologia jest korzystna tylko wtedy, gdy wykorzystujemy ją do budowania milszego, sprawiedliwszego świata z większą wolnością i możliwościami dla wszystkich. A globalna komunikacja ma wartość tylko wtedy, gdy chcemy dzielić się naszymi pomysłami i współpracować ze sobą.

Oto kilka przykładów wartości żydowskich, które przyczyniają się do lepszego świata:

Na podobieństwo Boga.

To bardzo duży świat, a jednak nie ma dwóch takich samych ludzi. Nie ma dwóch osób, które myślą tak samo, nie wyglądają podobnie i nie żyją tym samym życiem. Jednak żydowska Tora głosi coś bardzo radykalnego: że każdy człowiek jest stworzony na podobieństwo Boga .

Dorosły lub dziecko, mężczyzna lub kobieta, bogaty lub biedny, zdolny lub niepełnosprawny, członek waszego plemienia lub cudzoziemiec – Twórca Wszechświata oddycha w każdym z nas. Każdy człowiek jest reprezentantem Stwórcy w Jego stworzeniu, każdy na swój niepowtarzalny, niezastąpiony sposób. Co oznacza, że ​​życie każdej osoby jest święte.

Żydowscy mędrcy nauczali: „Każdy, kto odbiera choć jedno życie, to tak, jakby zniszczył cały świat. A każdy, kto ratuje jedno życie, to tak, jakby uratował cały świat”.

To jedyna miara, jaką mamy w ludzkim życiu: każdy jest wart całego świata.

Godność człowieka.

Miasto jest oblężone, a wróg oświadcza: „Dajcie nam jednego z was, a zostawimy was w spokoju”.

Co należy zrobić?

Żydowscy mędrcy nauczali, że nie wolno nam oddać niewinnego życia, nawet by ocalić o wiele więcej istnień. Czemu? Ponieważ Tora nie pozwala nam odebrać niewinnego życia, nawet dla dobra wielu.

Przez większą część XX wieku mocarstwa światowe toczyły walkę. To nie była tylko walka o władzę; była to walka ideologii.

Z jednej strony byli tacy, którzy wierzyli, że dobro państwa jest nadrzędne wobec praw jednostki. Można było pozbawić człowieka wszystkiego, co miał, a całe społeczności można było eksterminować, gdyby przyniosło to korzyść państwu.

Po drugiej stronie byli ci, którzy wierzyli w prawo każdego człowieka do życia, sprawiedliwości, własności i decydowania o tym, jak i gdzie mieszkać.

Eksperyment z XX wieku jasno pokazał, że droga Tory jest rzeczywiście jedynym sposobem na zrównoważenie społeczeństwa.

Sprawiedliwość społeczna.

Abraham, ojciec Narodu Żydowskiego, tak mocno wierzył w sprawiedliwość, że nawet postawił za nią Boga. Bóg poinformował go, że zamierza zniszczyć grzeszne miasta Sodomę i Gomorę. Abraham argumentował: „A jeśli w tych miastach są jacyś prawi ludzie? Czy nie powinieneś ratować miast dla tych prawych ludzi? Czy Sędzia całej ziemi nie uczyni sprawiedliwości?”

Sprawiedliwość to naprawdę praca Boga. On stworzył świat i od Niego zależy, czy będzie działał sprawiedliwie. Jest więc wielkim przywilejem, że czyni nas partnerami w tym boskim i żywotnym zadaniu.

„Sprawiedliwość, sprawiedliwość, będziesz ścigał!” Bóg nakazuje nam w Torze. I jak nauczali żydowscy mędrcy: „Świat trwa z powodu trzech rzeczy: sprawiedliwości, prawdy i pokoju”.

Dla Żyda szukanie sprawiedliwości jest sposobem szukania Boga. Rankiem Jom Kippur, najświętszego dnia żydowskiego kalendarza, Żydzi przeczytali od proroka Izajasza, czego wymaga od nich Bóg: „rozluźniania wszystkich więzów, które niesprawiedliwie wiążą ludzi, wypuszczenia ciemiężonych na wolność, zerwania wszelkich jarzmo. Podziel się chlebem z głodnymi; weźcie bezdomnych do swojego domu. Ubierz nagiego, gdy go zobaczysz, nie odwracaj się od potrzebujących”.

Naprawianie świata.

Czy ludzie mogą uczynić świat lepszym miejscem?

Przez większość historii mądrzy ludzie śmiali się z tego pomysłu. Wielu uważało ten świat za ciemne i przeklęte miejsce. Nikt nie wyobrażał sobie, że możemy dokonać trwałej i trwałej zmiany. Mówili, że wszystko przebiega cyklicznie. Czasem zwycięża dobro, czasem zło.

Ale Tora Żydów postrzega cały czas jako historię, działającą na rzecz ery pokoju i mądrości tu na ziemi. Obowiązkiem każdego człowieka jest pozostawienie świata za sobą lepszym, niż go zastał. Wszyscy w naszych działaniach jesteśmy budowniczymi przyszłego świata .

Żydzi nazywają tę ideę tikun, co oznacza naprawienie świata – uczynienie go jeszcze lepszym niż stworzył go jego Stwórca.

Bóg stworzył ten świat z miłości. Kocha ten świat i miłością podtrzymuje wszystkie jego stworzenia. A największym darem miłości, jaki może nam dać, jest możliwość współtworzenia z Nim świata, prostowania go i doprowadzania do harmonii.

Ziemia Izraela i globalna społeczność.

Izrael jest ziemią narodu żydowskiego. Zostało im obiecane przez Boga jako wieczne dziedzictwo. Księgi, które wszyscy chrześcijanie i muzułmanie uważają za święte, zgadzają się w tej kwestii.

Jednak w tym samym czasie Bóg powiedział także narodowi żydowskiemu, że muszą szanować obcego wśród nich. Nawet jeśli ta osoba nie zachowuje swoich rytuałów i nie jest członkiem ich plemienia, obcy musi być traktowany z godnością, a zarówno Żyd, jak i nie-Żyd są odpowiedzialni za przestrzeganie podstawowych praw ciążących na wszystkich ludziach .

W XVI wieku Europę rozdzierały wojny nietolerancji religijnej. Ludzie myśleli, że ci, którzy nie zgadzają się z ich przekonaniami, są heretykami i muszą zostać nawróceni lub zabici. Dopiero gdy spojrzeli wstecz na Torę – Biblię hebrajską – zdali sobie sprawę, że to nie jest droga. Bóg chce, abyśmy pogodzili się ze sobą, a jest to możliwe tylko wtedy, gdy zaakceptujemy wzajemne różnice.

Wśród Żydów zawsze jest wiele różnych opinii. Żydzi uwielbiają debatować o ważnych sprawach. Wiedzą z wieloletniego doświadczenia, że ​​tylko dzięki różnorodności poglądów i ożywionej dyskusji możemy znaleźć prawdę. Rzeczywiście, Talmud, jeden z najbardziej badanych tekstów żydowskich i (wraz z Biblią) fundament prawa żydowskiego, jest kompilacją argumentów mędrców.

Ludzie muszą przestrzegać prawa swojego kraju i zaakceptować, że istnieje jeden ostateczny autorytet, Autor całego świata. Ale zmuszanie wszystkich do bycia takimi samymi jest sprzeczne z planem Boga dotyczącym zróżnicowanego i pięknego świata.

Monoteizm moralny.

Jaka to różnica, czy ludzie mają jednego Boga, wielu bogów, czy w ogóle żadnego boga? Czy nie możemy polegać na ludzkim rozsądku i instynkcie, aby prowadzić nas, aby żyć ze sobą w pokoju?

Na to pytanie historia odpowiada głośnym „nie”.

Dzieje się tak zwłaszcza po XX wieku, kiedy najbardziej wykształcony naród na ziemi, szczycący się osiągnięciami w nauce, kulturze, filozofii i etyce, popełnił najstraszliwsze zbrodnie przeciwko ludzkości. Zrobili to nie z powodu szaleństwa czy zemsty, ale z powodu tego, co uważali za czystą naukę. Miliony niewinnych ludzi pracowało lub zagazowano na śmierć, po prostu dlatego, że uważano ich za gorszych.

Ludzka natura i ludzki rozum nie są z natury złe. Ludzie w naturalny sposób troszczą się o siebie nawzajem i oburzają się na niesprawiedliwość. Rozum ludzki wytworzył bogactwo mądrości.

Ale ludzki umysł łatwo przekupić. Kiedy moralność staje się niewygodna, znajdujemy sposoby na jej odrzucenie. Kiedy etyka staje nam na drodze, znajdujemy powody, by zmienić reguły gry. A jeśli chodzi o ludzi spoza naszego klanu, plemienia czy społeczeństwa, po prostu ustalamy, że nie są ludźmi tak jak my i wszystko jest usprawiedliwione.

Dlatego tak ważne jest, zwłaszcza dzisiaj w globalnym społeczeństwie, abyśmy przyjęli jeden autorytet, który nie jest ani człowiekiem, ani wybranym przez ludzi i którego słowo jest wieczne i niezmienne.

Pokój na świecie.

Czy pokój jest lepszy niż wojna?

Trudno w to uwierzyć, ale jeszcze niedawno większość ludzi uważała wojnę za wielkie przedsięwzięcie. W ten sposób ludzie pokazali swoją siłę, a narody swoją potęgę. Ludzie, którzy protestowali przeciwko wojnie, byli ogólnie uważani za głupców.

Ale ponad 2600 lat temu żydowscy prorocy Izajasz i Micheasz przepowiadali czasy, kiedy narody zdecydują się nigdy więcej nie iść na wojnę, a świat będzie wypełniony pokojem.

Rzeczywiście, dla Żydów pokój, Szalom , to nie tylko słowo. To imię Boga.

Dopiero pod koniec I wojny światowej ludzie zaczęli rozumieć, że ludzkość, ze swoim ogromnym arsenałem broni technologicznej, nie może już dłużej pozwolić sobie na wojnę. Po II wojnie światowej narody świata zbudowały wielką strukturę — ​​Organizację Narodów Zjednoczonych — w której zasiadały i dyskutowały o pokoju zamiast o wojnie.

Na ścianie kompleksu Kwatery Głównej Organizacji Narodów Zjednoczonych wyryte są słowa Izajasza i Micheasza: „Przekują swe miecze na lemiesze, swe włócznie na haki ogrodnicze; naród nie podniesie miecza przeciwko narodowi, ani już nie będą uczyć się wojowania”.

Niech ten czas nadejdzie bardzo szybko, szybciej niż możemy sobie wyobrazić.

Autor: Tzvi Freeman

Tłumaczenie: Paweł Odziemkowski

https://www.chabad.org/library/article_cdo/aid/3852164/jewish/What-Are-Jewish-Values.htm