Pytanie:

Dlaczego Gwiazda Dawida jest symbolem Państwa Izraela i jakie jest jej pochodzenie?

Odpowiedź:

Gwiazda Dawida (Magen Dawid, czyli dosłownie Tarcza Dawida), która stała się symbolem Żydów, judaizmu i wreszcie Państwa Izraela, nie pojawia się ani w Torze, ani w Talmudzie. Nie istnieją także żadne odkrycia archeologiczne, które pozwalałyby przypuszczać, że symbol ten był używany w czasach antycznego Jisraela.

Po raz pierwszy Gwiazda Dawida umieszczona zostaje na żydowskich grobach w III wieku naszej ery (Taranto w południowych Włoszech). Jednak przez długie stulecia symbolem Żydów i judaizmu była wciąż menora. Gwiazda Dawida pojawia się na większą skalę dopiero w średniowieczu: na grobach, synagogach, przedmiotach liturgicznych, okładkach ksiąg. Powoli staje się symbolem coraz bardziej powszechnym. Istnieje kilka teorii starających się uzasadnić i wyjaśnić jej kształt oraz jego głębsze znaczenia, ale wszystkie one dopasowują się wtórnie do odwiecznego kształtu heksagramu.

Np. według teorii filozofa judaizmu i teologa Franza Rosenzweiga na trójkąt: „Bóg-świat-człowiek” nakłada się trójkąt ich wzajemnych relacji: „Stworzenia-Objawienia- Odkupienia”. Bóg stworzył świat. Objawił się człowiekowi. Relacja między Bogiem a światem jest relacją Stworzenia. Relacja między Bogiem a człowiekiem: relacją Objawienia. Pomiędzy człowiekiem a światem, z kolei, istnieje relacja Odkupienia. Te dwa trójkąty tworzą sześcioramienną gwiazdę.

Oto najbardziej przekonujące wyjaśnienie popularności tego symbolu: po pierwsze tradycyjny w wielu kulturach kształt heksagramu nadawał się idealnie na znak kabalistyczny, bo symbolizował sześć kierunków przestrzeni (choć symbol ten nie pojawia się w klasycznych dziełach kabały), a po drugie, Gwiazda Dawida zawdzięcza powodzenie przede wszystkim swojej prostocie i łatwości jej powielania, zwłaszcza jako elementu architektonicznego (po prostu rzeźbienie tak nieskomplikowanego a jednocześnie efektownego kształtu w kamieniu nie sprawiało trudności, stąd jej, coraz częstsza od XII wieku, obecność na macewach i synagogach).

W XIX wieku, waz z narodzinami syjonizmu, Gwiazda Dawida stawała się coraz powszechniej znakiem organizacji żydowskich na całym świecie, wreszcie II Kongres Syjonistyczny w Bazylei (1898) ustanowił ją symbolem ruchu niepodległościowego. W 1948 roku Gwiazda Dawida znalazła się więc – konsekwentnie – na fladze odrodzonego Izraela.