Trwa Chanuka

Placki ziemniaczane (latkes) są tradycyjnym i ulubionym daniem na Chanukę. W Izraelu przysmakiem chanukowym jest sufganija (lm. sufganijot) – pączki nadziewane konfiturami, dżemem lub marmoladą i posypane cukrem pudrem. To, co jest dla nich wspólne, to oczywiście olej. Zarówno placki ziemniaczane jak i pączki smaży się na nim, a przecież cud chanukowy dotyczył właśnie oleju,… Czytaj dalej Trwa Chanuka

Chanukowe „latkes” (liczba pojedyncza: „latke„) to są placki ziemniaczane, identyczne jak polskie i nawet w nazwie w jidysz latkes wydaje się, że pobrzmiewa, przeobrażone nieco, polskie słowo „placki”.Co prawda, jedna z oficjalnych hipotez etymologii nazwy twierdzi, że rzeczownik latkes (latkies) pochodzi z ukraińskiego oladka, które jest zdrobnieniem od oladja, pochodzącego z greckiego eladia, a eladia… Czytaj dalej

Bogowie greccy a Bóg Żydów

Grecy byli politeistami, a w okresie rewolty Machabeuszy nawet synkretystami – czyli akceptowali bóstwa stanowiące zlepki wielu pomniejszych, lokalnych bóstw. Uprawiali kult stanowiący z jednej strony radykalne zaprzeczenie żydowskiego monoteizmu, z drugiej – zaniżający to, co boskie, a wywyższający to, co ludzkie. Stąd podstawowa różnica pomiędzy kulturą grecką a kulturą żydowską, stanowiąca jedną z osi konfliktu,… Czytaj dalej Bogowie greccy a Bóg Żydów

Poradnik chanukowy

Chanuka już zaraz. Pierwsze zapalanie chanukowych świateł (w roku 2020) w czwartek, 10 grudnia wieczorem. Ostatnie – w piątek, 18 grudnia. Zaczynamy od jednej świecy (lub lampki oliwnej), a kończymy na ośmiu. Każdego dnia jedno światło więcej. A teraz szczegóły: Co zapalamy?Zapalane mogą być lampki oliwne lub świece. Jeżeli wybieramy lampę oliwną, to w zasadzie… Czytaj dalej Poradnik chanukowy

Trwa Chanuka. Zapalamy kolejne światła.

Trwa Chanuka. Jest to święto wyznaczone przez rabinów, na podstawie wydarzeń, które miały miejsce ok. 2200 lat temu. Cóż takiego się stało? Zwolennicy hellenizmu, którzy panowali wówczas w Ziemi Izraela, zarówno Żydzi jak i nie-Żydzi, usiłowali wykorzenić żydowską tradycję zabraniając przestrzegania szabatu, studiowania Tory i obrzezania. Zbezcześcili również Beit HaMidrasz, Świątynię w Jerozolimie i wyrządzili… Czytaj dalej Trwa Chanuka. Zapalamy kolejne światła.

CHANUKA: PĄCZKI I PLACKI

W Izraelu najbardziej popularnym przysmakiem chanukowym są sufganijot (sufganija w liczbie pojedynczej) – pączki (w jidysz: ponczkes) nadziewane konfiturami, dżemem lub marmoladą i posypane cukrem pudrem. Z kolei latkes (liczba pojedyncza: latke) to po prostu placki ziemniaczane (jak polskie) i nawet w nazwie w jidysz „latkes” wydaje się, że pobrzmiewa, przeobrażone nieco, polskie słowo „placki”. Co prawda oficjalna hipoteza etymologii nazwy twierdzi,… Czytaj dalej CHANUKA: PĄCZKI I PLACKI

Co to jest chanukija?

Kandelabr używany w Świątyni miał siedem ramion (6+1), reprezentujących Zrozumienie, Siłę, Bojaźń Boga, Boską Obecność, Wiedzę, Radę, Mądrość, ale świecznik chanukowy (chanukija) ma ich dziewięć, a na końcu każdego z nich znajduje się pojemnik na olej lub miejsce na świecę. Nie zawsze zresztą są to ramiona, ponieważ tradycyjną formą chanukii jest również lampka z tzw.… Czytaj dalej Co to jest chanukija?

Chanuka z punktu widzenia halachy

Święto Chanuka może się wydawać świętem pomniejszym, mniej ważnym, gdyż jest ustanowione przez rabinów i nie są z nim związane jakieś specjalne restrykcje (jak wykonywanie czynności zakazanych – melachos). Jest to jednak wrażenie mylne – w „Szulchan Aruch” (podstawowym kodeksie żydowskiego prawa) spotykamy się nawet z zapisem, że osoba, której nie stać na kupno oleju… Czytaj dalej Chanuka z punktu widzenia halachy

Co upamiętnia święto Chanuka

Za kilka dni (22 grudnia 2019) zaczyna się Chanuka. Co upamiętnia to święto? W latach 165-164 p.n.e. Żydzi wyparli Greków (Seleucydów) z Judei. Wolność religijna została przywrócona. Świątynia Jerozolimska, którą król Antioch IV Epifanes (na ilustracji poniżej) przemienił na miejsce kultu greckiego, została rytualnie oczyszczona i na nowo poświęcona. Według Talmudu, po oczyszczeniu Świątyni kapłani… Czytaj dalej Co upamiętnia święto Chanuka

Praktyczny poradnik chanukowy

Chanuka już zaraz. Pierwsze zapalanie chanukowych świateł (w roku 2019) w niedzielę, 22 grudnia wieczorem. Co zapalamy?Zapalane mogą być lampki oliwne lub świece. Jeżeli wybieramy lampę oliwną, to w zasadzie każdy rodzaj oleju jest akceptowany, jakkolwiek olej z oliwek jest najwłaściwszy. Świece powinny mieć pojedynczy knot. Knot w świecy lub lampce oliwnej powinien być bawełniany… Czytaj dalej Praktyczny poradnik chanukowy