Lektury przy szabasowych świecach… Jeśli takowe istnieją, to “Rodowód” jest z pewnością jedną z nich. Przenosi nas do nieodległego w czasie, a jednak nieistniejącego już świata żydowskich sztetli i – co ciekawsze – świata widzianego oczami kobiety, która na zadane ojcu pytanie kim zostanie, gdy dorośnie usłyszała odpowiedź – nikim. Ester Singer Kreitman. Z “tych”… Czytaj dalej Rodowód – Ester Singer Kreitman

Księga Pamięci Szczekocin – przykład jednej z wielu, które powstały po II wojnie światowej z inicjatywy ziomkostw rozproszonych po świecie Żydów. Próbowali ocalić Pamięć – jedyne, co zostało po Zagładzie. W jidysz, czasami w hebrajskim opisywali swoje sztetle, najdrobniejsze szczegóły życia, ludzi, zdarzenia, codzienność. To niezwykły prezent dla nas – współczesnych, tym bardziej, że nie… Czytaj dalej Pinkes Szczekocin – opracowanie zbiorowe

Osoby dramatu: – Frida Grünfeld – słowacka Żydówka, prostytutka, matka – Berthold Grünfeld – wywieziony w 1939 roku do Norwegii, psychiatra, syn – Nina F. Grünfeld – Autorka rekonstrukcji losu Fridy, wnuczka Berthold był tylko “wypadkiem przy pracy”. Dwudziestodwuletnia prostytutka nie usunęła ciąży, postanowiła oddać dziecko. Z pomocą gminy żydowskiej chłopiec trafił do małżeństwa Molnarów.… Czytaj dalej Frida. Wojna mojej nieznanej babki – Nina F. Grünfeld

Tytułowe “zrękowiny” to zawarta na piśmie umowa matek – Żydówki i Polki, gotowych wydać za mąż swoje dzieci: istniejącego Kubusia – syna Racheli i nieistniejącej córki Marii. Jak dobrze, że kobiety przytomnie dodały warunek: tylko, jeśli dzieci szczerze się pokochają. Na dwieście trzydziestej pierwszej stronie powieści można zapoznać się z życiorysami głównych bohaterów – Jasmin… Czytaj dalej Zrękowiny – Włodzimierz Leder

Szukając śladów jednej z bohaterek książki o Irenie Sendlerowej – Anna Bikont natrafiła na dwa szesnastokartkowe zeszyty Lejba Majzelsa. Suche, służące rozliczaniu delegacji zapiski nie są ciekawe; ciekawe jest zjawisko, które za nimi stoi: odzyskiwanie dla narodu żydowskiego dzieci, które przeżyły Zagładę w polskich rodzinach, sierocińcach, klasztorach. Lejb Majzels nie był jedyny, dzieci szukali przedstawiciele… Czytaj dalej Cena – Anna Bikont

“Anioły podążają za nim gdziekolwiek się on udaje…” Bardziej esencjonalnie niż słowami młodszego syna Izyka Mendla Bornsteina nie można podsumować życia bohatera “B-94. Siła ocalałego”.  Kto zna literaturę Holokaustu, zwłaszcza jej część wspomnieniową ten wie, że ocalenie było jak “spacer między kroplami deszczu”* – niemożliwe, lub wymagające szeregu następujących po sobie łutów szczęścia, nie bez… Czytaj dalej B-94. Siła ocalałego – Izyk Mendel Bornstein, Agnieszka Piśkiewicz-Bornstein

Irit Amiel odeszła w lutym 2021, w tym samym roku ukazały się “Ostatnie fastrygi” – wywiad-rzeka z izraelską pisarką, poetką i tłumaczką polskiego pochodzenia, ocalałą z Holokaustu, „osmaloną” – jak nazywała siebie i sobie podobnych. Bodaj żadna książka nia ma przypadkowego tytułu, “Ostatnie fastrygi” punktują schyłkowość: długiego życia i owocnej twórczości. Powstają w czasie, kiedy… Czytaj dalej Ostatnie fastrygi – Agnieszka Piśkiewicz-Bornstein

Wiele lat po wojnie i po wielu wspomnieniach ocalonych, o traumie Holokaustu należy opowiadać “prosto, potocznie, nieomal kanciasto.” Irit Amiel pisze jak Hebrajka, jak sabra, którą nie dane było się urodzić tej “odświętnej dziewczynce” z Częstochowy. Kłująca z zewnątrz, delikatna w środku… Posłuchajmy Irit uważnie. Były wiersze, były opowiadania, teraz przyszedł czas na autobiografię. Przez… Czytaj dalej Życie – tytuł tymczasowy – Irit Amiel

Zaczynam klasycznie, poprawnie – strona po stronie, ale szybko orientuję się, że lepiej podążać za każdym wątkiem oddzielnie – od początku aż do jego wybrzmienia. Potem wracam i zaczynam kolejny. Żadnej innej książki nie kartkowałam tak często, aż od bliskiej osoby usłyszałam: czytasz, czy tylko przeglądasz? Czytałam, bardziej niż uważnie; także dlatego, że sporo bohaterów… Czytaj dalej Skarby – Patrycja Dołowy

Z przyjemnością sięgnęłam po pięknie wydany album z mnóstwem zdjęć, by odbyć nostalgiczno-refleksyjną podróż do lat świetności tytułowego pałacu, z którym swoje losy związały trzy pokolenia ziemiańskiej rodziny Przewłockich. Konstanty Przewłocki zakupił majątek Mordy z myślą o przekazaniu go swojemu synowi – Henrykowi. Henryk Przewłocki z żoną Karoliną z Hutten-Czapskich doczekali się siedmiorga dzieci: Róży,… Czytaj dalej Dom w Mordach. Rodzina Przewłockich 1912-1944 – opracowanie zbiorowe